Formalności spadkowe

Prawo do spadku się nie przedawnia! Formalności spadkowe można dokonać w dowolnym momencie. Dlatego po śmierci bliskiej osoby nie ma obowiązku załatwiania spraw spadkowych ani przeprowadzania działu spadku. Można to zrobić w dowolnym momencie. Jednakże zbytnie zwlekanie z załatwieniem tych spraw może spowodować trudność w odnalezieniu niektórych dokumentów, zmianę kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia na skutek śmierci spadkobierców ustawowych, a także utratę praw do należącej do spadku nieruchomości, którą może przejąć inna osoba poprzez zasiedzenie. Zdarzają się sytuacje kiedy spadkobiercy, z różnych względów, celowo nie są zainteresowani uregulowaniem spraw spadkowych, a niejednokrotnie spadkobiercy nie wiedzą o istnieniu spadku im przysługującego.

Pierwszym krokiem do załatwienia spraw spadkowych jest uzyskanie potwierdzenia, że jest się spadkobiercą. Można to załatwić w dwojaki sposób:

  1. Złożenie wniosku do sądu o stwierdzenie nabycia spadku
  2. Uzyskanie aktu poświadczenia dziedziczenia od notariusza

Stwierdzenie nabycia spadku w sądzieDo roku 2009 istniała tylko droga sądowa, po wprowadzeniu zmian w prawie oraz systemu informatycznego pozwalającego na rejestrowanie spraw spadkowych pojawiła się możliwość załatwienia formalności spadkowych u notariusza.

W praktyce obie możliwości, zarówno sądowe stwierdzenie nabycia spadku oraz notarialne poświadczenie dziedziczenia, zwłaszcza przy dziedziczeniu ustawowym, a także testamentowym jeśli nie ma sporu pomiędzy spadkobiercami, jest formalnością. Spraw może się skomplikować jeśli spadkobiercy nie utrzymują kontaktów, jest trudność w ustaleniu miejsca pobytu niektórych spadkobierców, spadkobiercy kwestionują testament, albo któryś ze spadkobierców domaga się uznania innego spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia lub spadkobierca wydziedziczony domaga się ustalenia powodów wydziedziczenia. W takiej sytuacji lepiej skorzystać z pomocy prawnej kancelarii adwokackiej lub kancelarii notarialnej, ponieważ ilość dokumentów oraz zawiłość procedur może przerosnąć osobiste możliwości.

Stwierdzenie nabycia spadku w sądzie

Aby uzyskać stwierdzenie nabycia spadku w sądzie należy złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Wniosek taki może złożyć każdy ze spadkobierców, a także każda osoba mająca w tym interes prawny, w tym wierzyciel spadkodawcy. Wniosek trzeba złożyć w sądzie rejonowym właściwym dla ostatniego miejsca miejsca zamieszkania spadkodawcy. Wniosek musi zawierać:

  • imię i nazwisko i dokładny adres osoby składającej wniosek
  • imię i nazwisko oraz datę śmierci spadkodawcy
  • adres ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy
  • dokładne dane personalne i adresy wszystkich potencjalnych spadkobierców ustawowych i testamentowych
  • akt zgonu spadkodawcy
  • akty urodzenia dzieci zmarłego
  • akty małżeństwa zamężnych córek w celu ustalenia pokrewieństwa po zmianie nazwiska
  • aktu małżeństwa wdowy czy wdowca

Większość z tych dokumentów można uzyskać w Gminie, gdzie na podstawie imienia i nazwiska, daty urodzenia oraz imion rodziców będzie można ustalić numer PESEL zmarłego, ewidencję wydanych i utraconych dowodów osobistych oraz danych osobowych znanych i ewentualnych spadkobierców zmarłego (dzieci, wnuków itp.).

Po dostarczeniu kompletu dokumentów sąd ustala pełny krąg osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy, a także czy spadkobierca nie pozostawił ostatniej woli. Sąd przepytuje na tę okoliczność wszystkich uczestników postępowania, którzy odpowiadają na pytania pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (grozi za to kara pozbawienia wolności do 3 lat!!!). W celu ustalenia pełnego kręgu spadkobierców sąd może również zmieścić ogłoszenie zamieszczone w ogólnopolskim piśmie, wywieszone na tablicy ogłoszeń w gminie lub gmachu sądu.

Wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku poprzedza rozprawa, w której uczestniczą wszystkie osoby mogące wchodzić w krąg osób dziedziczących. Stwierdzenie nabycia spadku nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od śmierci spadkodawcy, chyba że wcześniej wszyscy spadkobiercy złożyli oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku musi być złożone przed sądem właściwym do stwierdzenia nabycia spadku albo przed notariuszem, który prześle je do właściwego sądu.

W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypada, a także wysokość udziałów każdego z nich w schedzie spadkowej. Udziały te wskazywane są w częściach ułamkowych.

Akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza

Alternatywą dla drogi sądowej jest załatwienie formalności spadkowych u notariusza, u którego można załatwić wszystkie sprawy spadkowe, łączenie z działem spadku. Spisany przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia po zarejestrowaniu ma taki sam skutek jak prawomocne postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku. Więcej na ten temat znajdziesz tutaj.

 

Dodaj komentarz