Prawo

Podział ze względu na metodę regulacji

Prawo konstytucyjne

Zespół norm prawnych określających ustrojowe zasady funkcjonowania państwa, treść i sposoby zagwarantowania praw człowieka i obywatela oraz zaspokajania potrzeb społecznych, sposób tworzenia prawa, hierarchię źródeł prawa a także kompetencje i wzajemne relacje pomiędzy organami władzy państwowej

Prawo cywilne

Gałąź prawa obejmująca zespół norm prawnych regulujących stosunki między podmiotami prawa prywatnego, stanowiąca zarazem trzon prawa prywatnego. Normy prawa cywilnego wyróżniają się spośród innych norm prawnych tym, że regulują stosunki między autonomicznymi podmiotami. Oznacza to, że nie występuje charakterystyczny dla prawa publicznego stosunek podporządkowania jednego podmiotu innemu podmiotowi. Ze stosunków cywilnoprawnych wynika zasada autonomiczności podmiotów, która oznacza, że samodzielnie kształtują one relacje między sobą. Normy prawa cywilnego wyznaczają tylko ogólne granice autonomii podmiotów uwzględniając interes powszechny. Prawo cywilne reguluje relacje między podmiotami prawa w relacji poziomej, czyli żaden z podmiotów pozostających w stosunku prawnym nie jest władny narzucić swojej woli drugiej stronie. We właściwym, klasycznym prawie cywilnym wyodrębnia się następujące działy:

  • część ogólną – reguluje zagadnienia wspólne dla całego prawa cywilnego
  • prawo rzeczowe – odnoszące się do rzeczy
  • prawo zobowiązań – zawierające normy prawa majątkowego o charakterze względnym
  • prawo spadkowe – zawierające normy prawa dotyczące przejścia praw majątkowych po zmarłym na inne podmioty prawa
  • prawo rodzinne – reguluje stosunki prawno-rodzinne i majątkowe wewnątrz rodziny

Prawo pracy

Reguluje stosunki między pracodawcą a pracownikiem, a także organizacjami pracowników (związki zawodowe). W systemie prawa pracy podstawowym aktem prawnym regulującym wzajemne prawa i obowiązki stron stosunku pracy jest Kodeks pracy.

Prawo karne

Zespół przepisów prawnych normujących kwestie odpowiedzialności karnej człowieka za czyny zabronione pod groźbą kary kryminalnej. Prawo karne dzieli się według kryterium przedmiotu regulacji na:

  • prawo karne materialne
  • prawo karne procesowe, określane także jako prawo karne formalne, będące zespołem przepisów prawnych normujących postępowanie w sprawach o czyny zabronione przez prawo karne materialne
  • prawo karne wykonawcze będące zespołem przepisów prawnych normujących wykonywanie kar, środków karnych i zabezpieczających oraz innych rozstrzygnięć wydawanych w sprawach karnych

Z prawem karnym związane blisko jest prawo nieletnich, formułuje zasady postępowania z nieletnimi sprawcami czynów karalnych. Jednak nie należy ono do prawa karnego, ponieważ czyny popełniane przez nieletnich co do zasady nie stanowią przestępstw, a odpowiedzialność za nie nie ma charakteru odpowiedzialności karnej. Podobnie bliską prawu karnemu, jednak różną od niego gałęzią prawa jest prawo wykroczeń.

Prawo karne bywa również dzielone według kryterium zakresu zastosowania na:

  • prawo karne powszechne zawierające normy dotyczące wszystkich dziedzin życia społecznego oraz wszystkich osób
  • prawo karne indywidualne (prawo karne specjalne), zwane również szczególnym, zawierające normy chroniące szczególną sferę interesów (prawo karne skarbowe) lub dotyczące szczególnej grupy osób (prawo karne wojskowe).

Prawo karne jest zbiorem norm mających na celu eliminację zachowań aspołecznych najcięższej wagi poprzez zastosowanie sankcji kary.

Prawo administracyjne

Reguluje relacje między podmiotami w stosunku pionowym, tj. wówczas gdy jeden z podmiotów może władczo kształtować sytuację prawną drugiego podmiotu. (administracyjnoprawna metoda regulacji).

Prawo rodzinne i opiekuńcze

W Polsce kwestie związane z prawem rodzinnym reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks cywilny i ustawy szczegółowe. Źródłem prawa rodzinnego w ustawodawstwie polskim jest Kodeks rodzinny i opiekuńczy, stanowiący niejako uzupełnienie przepisów Kodeksu cywilnego.

Prawo finansowe

Normuje gospodarkę finansową państwa i reguluje przygotowanie i uchwalanie budżetu państwa (prawo budżetowe), finansowanie działalności państwa w jej różnych formach (gospodarka finansowa), zagadnienia podatkowe dotyczące osób fizycznych i prawnych (prawo podatkowe)

Dodaj komentarz