Wyłączenie z dziedziczenia, jak dziedziczy były małżonek, partner z nieformalnego związku? Jak dziedziczą nieślubne dzieci?
Jeśli w dniu śmierci spadkodawcy małżonek pozostawał z nim w związku małżeńskim, nie ma testamentu, małżonek dziedziczy na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Dziedziczenia ustawowego nie ma, jeśli przed śmiercią spadkodawcy małżonkowie rozwiedli się albo sąd prawomocnie orzekł ich separację. Obecny małżonek może być wyłączony z dziedziczenia, jeśli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione. Do takiego wyłączenia potrzebne jest jednak orzeczenie sądu.
Wyłączenia może żądać każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia razem z małżonkiem spadkodawcy. Na wytoczenie powództwa w tej sprawie ma sześć miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż rok od śmierci spadkodawcy.
Formalnie nie ma przeszkód, aby spadkodawca zapisał byłemu małżonkowi część lub całość swojego majątku w testamencie.
Po rodzicu na takich samych zasadach dziedziczą dzieci ze związków małżeńskich oraz związków nieformalnych. Te z małżeństwa nie są uprzywilejowane. Także dzieci adoptowane dziedziczą na równi z biologicznymi spadkodawcy.
Jeśli spadkodawca w chwili śmierci nie miał małżonka i nie zostawił testamentu, ale miał dwójkę dzieci z innego związku, to jego majątek odziedziczą właśnie one. Gdyby natomiast taki spadkodawca zostawił testament i zapisał cały swój majątek partnerowi, pomijając dzieci, to mogą one wystąpić o zachowek.
W przypadku śmierci jednego z małżonków drugi otrzymuje po nim majątek lub jego część na zasadzie dziedziczenia ustawowego. Nawet wtedy, gdy zmarły nie zostawił testamentu. Ale osoby żyjące w wolnych związkach, bez względu na to, od ilu lat są razem, nie dziedziczą po sobie na mocy ustawy. Nie ma ich w żadnym z kręgów dziedziczenia. Z punktu widzenia prawa spadkowego, nieformalny partner lub partnerka jest dla ciebie obcą osobą.
Nie znaczy to, że osoby żyjące w wolnych związkach nie mogą swobodnie dysponować tym, co zgromadziły w czasie swojego życia. Jedynym sposobem na przekazanie majątku po śmierci partnerowi jest sporządzenie testamentu. T w nim zapisują majątek bliskiej osobie i mogą ją ustanowić jedynym spadkobiercą. Należy pamiętać, że inni bliscy np. dzieci, mogą w tej sytuacji skorzystać z prawa do zachowku.