Aby można było przeprowadzić sprawę rozwodową pomiędzy małżonkami musi nastąpić zupełny i trwały rozkład pożycia. Rozwodu może zażądać mąż lub żona poprzez złożenie pozwu rozwodowego. Pozew o rozwód należy złożyć do wydziału cywilnego sądu okręgowego właściwego dla miejsca zamieszkania. Sąd w trakcie orzekania rozwodu może wskazać, czy któryś z małżonków ponosi winę za rozpad małżeństwa, mamy wtedy do czynienia z rozwodem z orzekaniem o winie. W sytuacji gdy sąd nie wskazuje strony winnej rozpadowi będziemy mówić o rozwodzie bez orzekania o winie.
Najważniejszym elementem wyroku orzekającego rozwód jest rozstrzygnięcie o kwestii małoletnich dzieci. Sąd obowiązkowo rozstrzyga o:
- władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków
- w jakiej wysokości każdy z nich musi ponosić koszty utrzymania i wychowania dziecka (alimenty na dziecko)
Kodeks rodzinny i opiekuńczy pozostawia rozwiązanie kwestii w pierwszej kolejności rozwodzącym się rodzicom. Mogą oni sami porozumieć się co do sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej oraz tego, gdzie dziecko będzie na stałe mieszkać, jak będzie wyglądała komunikacja i forma kontaktu z nim w przypadku rodzica, z którym dziecko nie będzie mieszkało na stałe.
Po orzeczeniu przez sąd rozwodu lub separacji między małżonkami ustaje wspólność ustawowa. W takiej sytuacji rozwiedzeni małżonkowie mogą przeprowadzić podział majątku wspólnego wypracowanego podczas trwania małżeństwa. W tym przypadku mają oni do wyboru dwie drogi.
- Mogą wspólnie dojść do porozumienia i zawrzeć między sobą umowę, w której samodzielnie podzielą swój majątek.
- W przypadku braku wspólnego stanowiska na temat majątku wspólnego, każdy z małżonków może zwrócić się do sądu, który po przeprowadzeniu postępowania określi zasady podziału majątku
Do tej pory mówiliśmy o rozwiązaniu małżeństwa przez sąd. Inna jest sytuacja w przypadku małżeństw kościelnych. Mogą one być uznane za nieważne w trzech sytuacjach
1. Wystąpienie u przynajmniej jednego z małżonków przeszkody zrywającej w chwili zawierania ślubu:
- niewłaściwy wiek,
- pokrewieństwo,
- impotencja,
- uprowadzenie małżonka,
- śluby czystości
2. Wadliwe złożenie oświadczenia woli
- wprowadzenie w błąd co do osoby,
- pozorowanie zgody,
- głębokie upośledzenie
3. Niezachowanie właściwej formy kanonicznej małżeństwa.
Te i inne kwestie opisane są na poszczególnych podstronach tematycznych widocznych w menu głównym.